Miodownik. Wiesz, nikt nie wymaga od życia tortów z pięciu gwiazdek na co dzień, ale jak przychodzi święta, rodzinne uroczystości… No, po prostu ten klasyk aż się prosi, by go upiec. Tworzysz coś jak z dawnych czasów i z marszu masz rodzinę przy stole, dzieci na palcach zaglądające przez drzwiczki piekarnika. Brzmi znajomo? U mnie zawsze jest ten sam dylemat: “A może miodownik?” I chyba od tego wszystko się zaczyna… 
Co to jest miodownik?
A więc, miodownik to takie polskie ciasto, którego główną gwiazdą jest miód. Prawdziwy, pachnący, najlepiej z wiejskiej pasieki (choć i ten sklepowy się nada). Robi się go trochę na wzór piernika, ale tu mamy warstwy, przełożenia, krem – całą tą bajkę. Często na wierzchu jest delikatna polewa albo orzechy. U niektórych – lukier jak u babci. Miodownik pojawia się u mnie głównie w grudniu. Czemu? Bo smakuje jak święta – miód, lekka nuta przypraw, zupełnie jak wspomnienia z dzieciństwa u dziadka na wsi. Pogubiłabym się, gdybym nie dodała: ten zapach podczas pieczenia to nie jest byle co. On się niesie po całym domu (i sąsiedzi mogą zapukać, nie żartuję). 
Kluczowe składniki i zamienniki dla miodownika
No to lecimy z konkretami. Co ci się przyda? Najważniejszy jest oczywiście miód. Jeśli nie masz swojskiego, sięgnij po akacjowy lub lipowy – mają łagodny smak. Dalej mąka pszenna, jaja, masło, cukier puder i soda (nie zamieniaj jej na proszek do pieczenia, nie daje tego efektu). Nadzienie robimy ze śmietany lub kaszy manny. Są i przepisy z budyniem, ale powiem szczerze – nie ten klimat. Kto nie trawi mleka krowiego, może spróbować mleka roślinnego, choć smak trochę pójdzie swoją drogą. Ciekawostka dla mieszczuchów: masło możesz wymienić na margarynę (babcia, sorki). O matko, jakie to uniwersalne ciasto – każdym razem można dodać swoją nutkę, serio. 
Narzędzia, których potrzebujesz
Nie szalej – miodownik nie wymaga sprzętu z NASA. Zwykła miska, drewniana łyżka, blacha i dobry piekarnik już wystarczą. Potrzebujesz wałka (bo te placki jednak trzeba rozwałkować). No i papier do pieczenia to złoto, bo oszczędzi ci sprzątania. Mikser – fajna sprawa, zwłaszcza do kremu, ale ręcznie też wszystko wyjdzie, tylko więcej siły trzeba. Pod patelnią nie próbuj, serio, już miałam takie pomysły i nie kończy się aromatycznie. Za to szczere polecam szpatułkę silikonową – żadnych kremowych ucieczek bokiem blachy.
Próbowałam wielu przepisów, ale klasyczny miodownik mojej mamy bije wszystkie sklepy na głowę. Oczywiście, zawsze robię go na święta. Dzieci już wiedzą, że bez niego nie zaczyna się Wigilia!
Wskazówki ekspertów dla idealnego miodownika
Tutaj ważne niuanse, bo ciasto miodowe potrafi czasem płatać figle. Najlepiej piec placki jeden po drugim – jak pójdziesz na skróty i wrzucisz całość, nie wyrośnie jak trzeba. Koniecznie pilnuj czasu w piekarniku – wyschnie za bardzo, będzie “tarka do sera” zamiast puszystego miodownika. Krem? Nie żałuj, ale też nie przesadź, bo zacznie wypływać bokami i cała konstrukcja poleci jak domek z kart. Przed przełożeniem, poczekaj aż placki kompletnie ostygną. Fajny trik: możesz dodać szczyptę cynamonu do ciasta, wtedy cały blok pachnie “grzanym winem i kolędami”, jak u sąsiadki Marzeny. No i wcale nie musisz robić polewy – czasem prosty, domowy lukier wygrywa.
Sugestie serwowania
Okej, masz już cały miodownik przed sobą i co dalej? To moje sprawdzone pomysły:
- Pokrój na małe kostki. Lepiej się dzieli, nikomu nie wypada z ręki.
- Podaj z herbatą zimową, wtedy miód rozkręca aromat.
- Jeśli zostanie (haha, dobre sobie), trzymaj w lodówce, przemaceruje się i będzie jeszcze lepszy.
A spróbuj kiedyś dodać malinowy dżem jako cienką warstwę – totalna petarda.
Common Questions
Czy mogę użyć miodu sztucznego?
Nie polecam, serio – smak nie ten i aromat też gdzieś znika.
Jak długo przechowywać miodownik?
Spokojnie wytrzyma tydzień w lodówce, tylko zapakuj w pojemnik albo folię.
Czy da się zrobić wersję bezglutenową?
Jasne, zamień mąkę na bezglutenową do wypieków, chociaż konsystencja będzie ciut inna.
Czy krem robię z kaszy czy śmietany?
Zależy, co lubisz. Dla klasyki – kasza manna; dla lżejszego efektu – śmietana.
Jak szybko miodownik zmięknie?
Potrzebuje minimum doby, chociaż osobiście czasem nie wytrzymuję i kroję wcześniej (co nie polecam, bo wtedy kruszy się jak suchy chleb).
Dajcie się namówić na najlepszy miodownik!
To tyle w temacie! Każdy, kto jeszcze w życiu nie piekł miodownika, niech leci po miód i zaczyna działać. Gwarantuję – ciepło, aromat i wspomnienia jak z najlepszej bajki wchodzą w pakiecie. Po więcej ciekawostek zajrzyj wszystko o miodowniku na Wikipedii. A kto myśli, że miodownik to tylko słodkie ciasto, niech sprawdzi nietypowe inspiracje: Derek Miodownik albo nawet dentystę Dr. Jonathan Miodownik – mają co nieco do powiedzenia o miodzie na swoich stronach! Więc, do roboty – dobry miodownik to nie bajka, tylko czysta przyjemność.
Print
Miodownik
- Total Time: 90 minutes
- Yield: 10 servings 1x
- Diet: Vegetarian
Description
Miodownik is a traditional Polish honey cake that features layers, cream, and a delightful aroma that brings back childhood memories.
Ingredients
- 250g honey
- 500g all-purpose flour
- 3 large eggs
- 200g butter
- 150g powdered sugar
- 1 tsp baking soda
- 500g sour cream or semolina
- Optional: cinnamon, nuts for garnish, icing for topping
Instructions
- Preheat the oven to 180°C (350°F).
- In a mixing bowl, combine honey, eggs, and melted butter.
- Gradually add flour, powdered sugar, and baking soda until a smooth dough forms.
- Divide the dough into equal parts and roll each into a thin layer.
- Bake each layer separately on a baking sheet lined with parchment paper for about 10-12 minutes.
- Let the layers cool completely before assembling.
- Prepare the cream by mixing sour cream with sugar until smooth.
- Layer the baked pieces with cream, stacking them one on top of the other.
- Chill in the refrigerator for at least 24 hours before serving.
- Before serving, you can add icing or sprinkle with nuts if desired.
Notes
Miodownik improves in flavor if allowed to rest for a day after baking. You can add a hint of cinnamon for extra aroma.
- Prep Time: 30 minutes
- Cook Time: 1 hour
- Category: Dessert
- Method: Baking
- Cuisine: Polish
Nutrition
- Serving Size: 1 slice
- Calories: 350
- Sugar: 20g
- Sodium: 200mg
- Fat: 15g
- Saturated Fat: 8g
- Unsaturated Fat: 6g
- Trans Fat: 0g
- Carbohydrates: 45g
- Fiber: 2g
- Protein: 5g
- Cholesterol: 50mg
Keywords: miodownik, honey cake, Polish dessert, holiday baking, traditional recipes
